[Spirit_of_Martin]

W ramach Biblioteki Encyklopedii Ziemi Głogowskiej - "Kolegiata głogowska - historia i przyszłość". Nowa książeczka to zbiór wybranych referatów z konferencji, jaka odbyła się pod tym samym tytułem w czerwcu b.r. Dotyczą one historii kolegiaty, a także przedstawiają proces odbudowy świątyni.

[Yedyny]

Wstyd sie przyznac, ale bylem w Kolegiacie po raz pierwszy w zyciu kilka miesiecy temu.Wrazenie niesamowite, polecam kazdemu bez wzgledu na wyznanie i wiek, obiekt we wnetrzu gigantyczny, stare mury robia wrazenie.Nic dziwnego, ze kilakset lat temu wszyscy klekali wchodzac do wnetrza i czujac ogrom tej budowli.
Extra pomysl to exponowanie starych murow w piwnicach, resztek nagrobkow, przedwojennych ozdob we wnekach, oraz fotek przedstawiajacych wnetrze swiatyni przed wojna i zniszczeniami; super sprawa.
Kawal dobrej roboty, drzwi tez sa ciekawe.

[Alicja]

ja też mam sentyment do kolegiaty... fajnie było patrzeć prawie dzień w dzień przez cztery lata liceum jak jej odbudowę zaczyna wieńczyć sukces Dlatego z wielką nadzieją podpisałam się pod petycją o zwrot Hieronima czytałam ostatnio odpowiedź w tej sprawie od prowincjała redemptorystów - widać światełko w tunelu

[ Dodano: 2008-08-20, 00:37 ]
nie wiem czy wypada mi tak pisać samej do siebie, ale co tam tak się cieszę, że nie mogę się powstrzyamć: HIERONIM WRACA - już za rok 15 sierpnia

[ Dodano: 2008-08-20, 00:55 ]


a treść listu od prowincjała tutaj

[ Dodano: 2008-08-20, 01:01 ]
....a raczej tutaj ...tylko jakoś wszystko takie malutkie

[Tulpar]

zdjęcia z lata 2008







[ Dodano: 2009-02-13, 22:16 ]






[ Dodano: 2009-02-13, 22:18 ]

[TadeuszFantom]

Odświeżam temat bo mam nowe dane na temat wysokości wieży kolegiackiej.
Do tej pory jest podawana wysokość (za Wikipedią oraz różnymi wydawnictwami:

[TadeuszFantom]

I jeszcze trochę danych geolokacyjnych kolegiackiej wieży z e-maila Maćka:

[TadeuszFantom]

Mam pewną hipotezę na temat kamienia "rzymskiego" a tak na prawdę romańskiego wmurowanego w narożnik północno - wschodni Kolegiaty.
Najpierw nazwa kamienia: w wydawnictwach można najczęściej spotkać się z określeniem "kamień rzymski", jest to bezkrytyczne tłumaczenie z wydawnictw niemieckich, gdzie rzymski i romański nie stanowi z nazewnictwie różnicy, w rzeczywistości jest to kamień romański (nazwa od stylu a nie miejsca pochodzenia).
Dlaczego ten kamień jest w każdej przebudowie świątyni eksponowany w dodatku pieczołowicie bo wymusza znaczne zmiany w konstrukcji świątyni. Narożnik w tym celu jest skośnie sfazowany a od środka w celu zapewnienia właściwości wytrzymałościowych pogrubiony. Dlaczego ten kamień był tak "adorowany". Przypuszczam, że jest to kamień fundatora świątyni w dodatku może nawet stanowić kamień węgielny Kolegiaty ceglanej. Ale może po kolei zacznę od zasad budowania wielu świątyń w okresie średniowiecza w oparciu o opracowanie Jeana Hani "Symbolika Świątyni Chrześcijańskiej".

Kamień erekcyjny (fundamentalny, centralny) był umieszczany na początku budowy świątyni.
-kościół salowy (halowy) taki jak nasza Kolegiata kamień tez był umieszczany w fundamencie lub w warstwie takiej jak fundament w prezbiterium, w środku półkola absydy.
-kościoły z transeptem (w górnym rzucie w kształcie krzyża z nawami bocznymi prostopadłymi do nawy głównej) miały go na środku przecięcia się nawy głównej z transeptem lub w prezbiterium, w środku półkola absydy oczywiście też w fundamencie lub warstwie takiej jaki ma fundament.
Kamień najczęściej miał poza jednym bokiem wyszlifowanym pozostałe boki chropowate, łatwe do wmurowania. Na oszlifowanym boku mogły być wykute różne symbole lub otwór gdzie składano pergamin erekcyjny.
W miejscu tym, szczególnie w przypadku kościoła salowego z apsydą umieszczano ołtarz

Kamień węgielny (węgłowy) był najczęściej umieszczany jako kamień spajający sklepienie nad prezbiterium, w przypadku świątyni bez sklepień (np. ze stropem z belek) jako górny kamień nawy bocznej, często północnej w przypadku kościoła orientowanego (z ołtarzem i prezbiterium od strony wschodniej). W myśl zasady biblijnej
"Kamień odrzucony przez budujących stał się kamieniem węgielnym" (PSALM 118(117) Świąteczny hymn dziękczynny".

Kamień fundatora (fundacyjne) były to ciosy sześcienne kładzione bezpośrednio na fundamencie w czterech narożnikach budowli. Kamień głównego fundatora lub jedynego fundatora umieszczano w narożniku północno-wschodnim kościoła halowego (salowego) czyli takiego jak nasza Kolegiata. Kościół zaś z transeptem najczęściej miał umieszczane kamienie fundacyjne w rogach łączeń ścian transeptu z ścianami nawy głównej. Zdarzało się przy budowlach pozbawionych sklepienia, że kamień węgielny był tożsamy z kamieniem fundatora co oznacza, że mógł być umieszczany w czterech narożnikach ścian świątyni na górze co w przypadku bazyliki będzie w narożniku nawy bocznej (niższej od nawy głównej). W naszej Kolegiacie narożnik północno wschodni jest ozdobiony właśnie kamieniem romańskim przedstawiającym kobietę i mężczyznę wśród motywu roślinnego w postaci winorośli. Symbolika ta może odnosić się do pary książęcej (Salomei i Konrada) którzy uprawiają ogród Pana (Boga). Symbolika ogrodu winnego w średniowieczu była bardzo popularna, nawet na naszym forum było omawiane symbolika winorośli w przypadku żydowskich grobów (macewy z symboliką winorośli taką samą jak i w katolickich przedstawieniach zdobniczych okresu średniowiecza).
Kamień romański z Kolegiaty prawdopodobnie jest umieszczony na wysokości (mniej więcej) jaka miał nawa boczna pierwszego założenia świątyni romańskiej, ceglanej, budowanej w okresie panowania księcia Konrada Głogowskiego. W dodatku jak się dokładnie przyjrzeć to można zauważyć, że lewa strona kamienia jest wyprofilowana w kształt linii przechodzącej w okrąg tak jakby był złączeniem apsydy nawy bocznej, w dodatku absydy okrągłej.
Nawa główna Kolegiaty pierwszego założenia ceglanego miała apsydę prezbiterium w postaci wielokąta a konkretnie prezbiterium zamknięte było absydą założoną na pięciu bokach dziesięciokąta.
Jeśli chodzi o nawy boczne nic nie wiadomo na temat absyd w części wschodniej ze względu na przebudowę tej części kościoła niszczącej fundament pierwszego założenia ceglanego. Kamień romański świadczyć może, że boczne nawy też mogły być zwieńczone absydami ale po kształcie lewej części kamienia wnioskować można, że były w postaci okrągłej.
Poniżej zamieszczam trochę zdjęć obrazujących zagadnienie. Przy okazji proszę o pytania dodatkowe bo w tym krótkim tekście nie zawarłem wielu zagadnień.

Odwzorowanie w postaci fresku z okresu renesansu postaci Konrada Głogowskiego (namalowane kilkaset lat po śmierci tego władcy)


Wizerunek księcia Konrada Glogowskiego umieszczony na pieczęci z czasów jego panowania. Jak widać nie ma zarostu, w dodatku w owym okresie była moda ogolonych twarzy na podobieństwo dostojników starożytnego Rzymu.


Odwzorowanie mężczyzny na kamieniu, trochę przypomina twarz z powyższej pieczęci, nie posiada zarostu.


W lewej części kamienia widoczne jest jego wypoifilowanie przechodzące w kształt okrągły, jakby przechodziło w ścianę absydy.


Jak widać poniżej, narożnik północno - wschodni został pieczołowicie wyprofilowany jakby specjalnie w celu zwrócenia uwagi na ten kamień z motywem ozdobnym. W dodatku najprawdopodobniej mógł podobnie być wyprofilowany w pierwszym założeniu świątyni ceglanej.

[demiane]

Ciekawe co na to wszyscy dyplomowani historycy i archeolodzy!

[TadeuszFantom]

[JoannaBR]

Mam podobną (do wersji z ogrodem Boga) tezę:

Rzeźba przedstawia Adama i Ewę w raju. W średniowieczu bardzo popularny motyw.
Winorośl jest symbolem m.innymi:
krwi Chrystusa przelanej za człowieka, ale i krwi jako rodu, ludu Bożego. Człowiek jest jednostką samodzielną, ale w "gronie" stanowi część całej społeczności. Izraelici uważają, że zerwany przez Ewę owoc z drzewa poznania to były winogrona, gdy zjedli po kulce (okrąg - eucharystia) poznali siebie, poczuli pierwszy wstyd (grzech) i liśćmi winnymi (etymologia słowa wina, przewina, przewinienie ma z tym związek) zasłonili części ciała, które odróżniają płeć. Za swoją winę wiadomo co dostali.

Czy użycie przez Chrześcian jabłka w Testamencie, czy winogron przez Żydów, czy też gaju oliwnego do opisania raju jest zgodne z prawdą - jak to z wiarą, każdy ma swoją. Ale na macewach jednak więcej jest winorośli dla określenia rodu (korzeni, og-rodu) niż jabłek, co nie oznacza, że Chrześcianie nie używają symboliki wina, często można spotkać kiść zawieszoną na krzyżu jako symbol Chrystusa ukrzyżowanego.

O przemianie wody w wino wie każdy, ale wino jest też symbolem nieśmiertelności, nieustannego odradzania się poprzez poznanie swoich dobrych i złych stron (zerwanie owocu swoich czynów), pokuta (kara), oczyszczenie (post) i zmartwychwstanie, odrodzenie, narodzenie nowego człowieka (w grudniu). I tak co roku, nie tylko u Chrześcian.

[TadeuszFantom]

Tylko, że w sztuce romańskiej powszechną formą przedstawienia Adama i Ewy w rajskim ogrodzie miało formę całopostaciową. Rzadko przedstawiano same głowy.
https://www.google.pl/sea...iw=1440&bih=739

[JoannaBR]

Wielkość postaci nie jest regułą, były też popiersia, również same symbole. W tym przypadku okrojenia postaci do głów, wg mnie zwyczajnie wymogła ograniczona płaszczyzna kamienia.
Oczywiście bez źródeł pisanych możemy dywagować na wiele stron "co autor miał na myśli"

[TadeuszFantom]

Fajnie, że ktoś analizuje to zagadnienie. Przedstawiłem je jako argumenty i brak materiałów pisanych jest największą trudnością. Przy okazji podaję linka do pobrania danych z badań archeologicznych fundamentów pierwszego założenia Kolegiaty ceglanej z lat 1952 i 1954:
http://cejsh.icm.edu.pl/c...d0-e3a23819bdbb
Należy kliknąć link (Download) obok ikonki .PDF
Szczególnie istotne jest w tym kamieniu pozostałości profilowania mogące wskazywać wystąpienie absydy w nawach bocznych, gdzie usunięcie w tym rejonie pierwotnych fundamentów podczas przebudowy Kolegiaty (tworzenie krypt i chórów) spowodowało całkowitą likwidację najstarszych fundamentów w tej części świątyni. Dodatkowo można zapoznać się z prowizoryczną budową która dopiero w późniejszym okresie nabrała pełni kształtów.

Dalej będę argumentował pewne przesłanki chociaż są trudne do udowodnienia w sposób nie budzący wątpliwości:.

-Prowizoryczna budowla prawdopodobnie została już wyposażona w ten kamień w dodatku w formie wymuszającej zukosowanie narożnika i co za tym idzie komplikację budowy kościoła

-Skąpa powierzchnia kamienia nie musiało powodować ograniczenia widoku postaci do głowy, często motyw Adama i Ewy występuje na głowicach kolumn i nie ma problemu z ich zmieszczeniem na jeszcze mniejszej powierzchni.

-Pomimo kilkakrotnej przebudowy tej części świątyni i to nawet radykalnej zachowano ten kamień i to z pełną pieczołowitością, wymagającą pogrubienia tegoż narożnika.

Dlatego dla mnie stało się to zastanawiające, że jakiś element zdobniczy został potraktowany niemal jak relikwie.