|
|
Prawie zapomniane głogowskie kościoły. |
| Autor |
Wiadomość |
TadeuszFantom 
Administrator
Wiek: 59
Dołączył: 18 Mar 2007
Posty: 1116
Skąd: Głogów
|
 Wysłany: 2013-12-23, 15:18 Prawie zapomniane głogowskie kościoły.
|
|
|
Zarzuciłem temat na FaceBooka, i tutaj też chcę go wkleić, może ktoś coś napisze na ten temat. Zbieram materiały na temat dawnych kościołów i jak na razie idzie to powoli ze względu na szczupłość danych.
-kościół św. Jana (być może św. Ducha) powstał pod koniec XIV w. przy szpitalu, przytułku prowadzonym przez Duchaków, zlikwidowana przypuszczalnie w okresie po 1630r. (w trakcie powstawania twierdzy nowożytnej) - była przy ul. Wałów Bolesława Krzywoustego, w pobliżu bastionu Leopold, praktycznie w miejscu obecnej fosy. W materiałach historycznych jest też wymieniany kościół św. ducha i dla mnie jest dylemat, czy były dwa kościoły, czy zmieniała się nazwa kościoła w różnych okresach, czy nazwy dotyczą może innych kaplic.
Dodam, że:
św. Duch kojarzyć się może z zakonem św. Ducha
św. Jan kojarzyć się może z zakonem Krzyżowców
Są to patroni tych zakonów.
-kościół św. Barbary, powstały pod koniec XV w. (w czwartej ćwierci XV) jako kaplica związana ze szpitalem oraz kaplica przycmentarna cmentarza katolickiego - umiejscowienie jej mniej więcej rejon drogi w okolicach wejścia głównego do Powiatowego Urzędu Pracy (w przybliżeniu) w miejscu głównego wjazdu do PKS Intertrans, zlikwidowany w grudniu 1740 roku
-kościół Bożego Ciała, przy szpitalu i Bożego Ciała i oczywiście cmentarzu, znajdujący się na tzw. Przedmieściu Brzostowskim, mniej więcej przy Al. Wolności od strony północnej, między placem Jana z Głogowa a ul. Jedności robotniczej. Powstał pod koniec XV wieku, zlikwidowany po roku 1630.
Oczywiście dane są przybliżone. Umiejscowienie ustalone w oparciu o nałożenie elektroniczne mapy współczesnej Głogowa z mapą rekonstrukcji zagospodarowania przestrzennego Głogowa w roku 1520
Zielone pola wokół kościoła oznaczają teren przykościelny - cmentarz, teren zielony szpitala Krzyżowców oznaczono też zielonym kolorem w kształcie prostokąta, były tam dwa zabudowania i z dużą dozą prawdopodobieństwa była w nich kaplica szpitalna.
Poniżej mapy związane z tym tematem, mapa współczesna z naniesionymi powyżej opisanymi obiektami oraz mapa - opracowanie zagospodarowania przestrzennego Glogowa w roku 1520.
1468617_10201918438397041_76247987_n.jpg
|
 |
| Plik ściągnięto 122 raz(y) 53,26 KB |
1461669_10201918439597071_601512115_n.jpg
|
 |
| Plik ściągnięto 160 raz(y) 100,83 KB |
|
_________________
Nie bierz życia na serio i tak nie wyjdziesz z niego żywy  |
|
 |
|
 |
Yedyny
Administrator
Dołączył: 29 Paź 2006
Posty: 2196
Skąd: Głogów
|
| Wysłany: 2013-12-24, 11:33
|
|
|
| Fajny temat, mam stare szkice, moze uda sie ponazywac koscioly ze wzgl. na wyglad i charakterystyczne wieze. Wieczorem wrzuce. |
_________________
 |
|
 |
|
|
Yedyny
Administrator
Dołączył: 29 Paź 2006
Posty: 2196
Skąd: Głogów
|
| Wysłany: 2013-12-24, 22:05
|
|
|
Plan z roku ok. 1750.
zrzut001b.JPG
|
 |
| Plik ściągnięto 94 raz(y) 60,93 KB |
zrzut001a.JPG
|
 |
| Plik ściągnięto 107 raz(y) 90,75 KB |
|
_________________
|
|
|
|
|
|
Yedyny
Administrator
Dołączył: 29 Paź 2006
Posty: 2196
Skąd: Głogów
|
| Wysłany: 2013-12-24, 22:17
|
|
|
Ten z 1741 r.
ddd.jpg
|
 |
| Plik ściągnięto 101 raz(y) 106,39 KB |
|
_________________
|
|
|
|
|
|
TadeuszFantom
Administrator
Wiek: 59
Dołączył: 18 Mar 2007
Posty: 1116
Skąd: Głogów
|
| Wysłany: 2013-12-25, 20:25
|
|
|
| Na tych planach nie ma tych kościołów, już były zlikwidowane. Mam fotokopie dwóch starych map na których są one ujęte, jak będę miał więcej czasu to przeanalizuję je oraz tutaj wrzucę. |
_________________
Nie bierz życia na serio i tak nie wyjdziesz z niego żywy |
|
|
|
|
|
Alicja 
Administrator
Wiek: 44
Dołączyła: 10 Lis 2007
Posty: 1887
Skąd: Głogów-Kopernik
|
| Wysłany: 2013-12-28, 00:19
|
|
|
| Przydałoby się jeszcze wymienić kościół p.w. św. Jerzego, który jest dobrze widoczny w górnym banerze naszego forum, na wyspie kolegiackiej tuż przy moście. |
_________________
 |
|
|
|
|
|
TadeuszFantom
Administrator
Wiek: 59
Dołączył: 18 Mar 2007
Posty: 1116
Skąd: Głogów
|
| Wysłany: 2013-12-30, 18:24
|
|
|
| Alicja napisał/a: | | Przydałoby się jeszcze wymienić kościół p.w. św. Jerzego, który jest dobrze widoczny w górnym banerze naszego forum, na wyspie kolegiackiej tuż przy moście. |
Ten kościół przetrwał do XX wieku, historia jego jest znana i nawet są fragmenty na fotografiach, oczywiście nie jako kościół tylko skład soli.
Można też wymienić kościół św. Bartłomieja - dawny romański co jest pod posadzką kolegiaty
Dla mnie zrodziła się kolejna zagadka, w wielu publikacjach kościół św. Barbary istnieje do roku 1740. Obawiam się, że wszystkie te publikacje korzystają z tego samego źródła. Na mapach zaś, tych po roku 1630 nie można nigdzie znaleźć tego kościoła, jest oznaczany cmentarz, pobliski ogród komendanta z budynkiem, na południowo - wschodnich peryferiach jest oznaczany kościół protestancki Boża Strzecha. Nigdzie nie ma św. Barbary. W dodatku budynek tego kościoła by musiał wypadać niemal przy samych umocnieniach co stanowiło by zagrożenie dla twierdzy. Coś mi się wydaje, że św. Barbara zniknęła również w 1630 roku a błąd Blaschckego jest powielany... Ale na razie to tylko moje wnioski i jeszcze zbyt mało udokumentowane aby uznać za fakt. Może ktoś coś ma na ten temat, pochodzacego z innego źródła niż Blaschcke? Albo chociaż udzieli mi wsparcia moralnego czy pociechy duchowej 
Sprawa jest rozwojowa... |
_________________
Nie bierz życia na serio i tak nie wyjdziesz z niego żywy |
|
|
|
|
|
Tulpar
Wiek: 49
Dołączył: 12 Lut 2009
Posty: 497
Skąd: Lissa i. P. / Leszno
|
| Wysłany: 2014-01-09, 00:53
|
|
|
| A staroluterski nie mieści się w temat? |
_________________
Tak stoję, inaczej nie mogę./So stehe ich, anders kann ich nicht. |
|
|
|
|
|
TadeuszFantom
Administrator
Wiek: 59
Dołączył: 18 Mar 2007
Posty: 1116
Skąd: Głogów
|
| Wysłany: 2014-01-09, 20:37
|
|
|
| Tulpar napisał/a: | | A staroluterski nie mieści się w temat? |
Jak najbardziej się mieści. Jednak zająłem się tematem obiektów sakralnych które właściwie istniały w średniowieczu i renesansie, zniknęły około 1630r.
Żałuję, że nie mogłem z powodu pracy być na Twoim wykładzie (też mi przez to uciekł w ten sam dzień sobotni wykład Irka - o świąŧyniach innych wyznań w Głogowie).
Jeśli masz jakieś informacje na temat obiektów sakralnych luterańskich w Głogowie to jest to dobre miejsce aby coś napisać.
Należy badać zagadnienia które są mało znane lub niemal nie znane. |
_________________
Nie bierz życia na serio i tak nie wyjdziesz z niego żywy |
|
|
|
|
|
Alicja
Administrator
Wiek: 44
Dołączyła: 10 Lis 2007
Posty: 1887
Skąd: Głogów-Kopernik
|
| Wysłany: 2014-01-10, 00:15
|
|
|
| TadeuszFantom napisał/a: | | Jednak zająłem się tematem obiektów sakralnych które właściwie istniały w średniowieczu i renesansie, zniknęły około 1630r. |
A skąd taki przedział czasowy, Tadek?
W ogóle to mi się przypomniało, że kiedyś próbowaliśmy ustalić co to za budowla na zdjęciu na dalszym planie... i chyba nie ustaliliśmy.
Może to ten kościół św. Jerzego, skoro to na Ostrowie Tumskim? Wiem, że to nie w temacie, ale nie mogłam się postrzymać |
_________________
|
|
|
|
|
|
TadeuszFantom
Administrator
Wiek: 59
Dołączył: 18 Mar 2007
Posty: 1116
Skąd: Głogów
|
| Wysłany: 2014-01-12, 16:11
|
|
|
| Alicja napisał/a: | | TadeuszFantom napisał/a: | | Jednak zająłem się tematem obiektów sakralnych które właściwie istniały w średniowieczu i renesansie, zniknęły około 1630r. |
A skąd taki przedział czasowy, Tadek? |
No, przede wszystkim obiekty te właściwie nie były omawiane tuta. W dodatku praktycznie są pomijane w większości publikacji, dane na ich temat często też są rozbieżne i trudno ocenić które prawdziwe.
Dodatkowo lubię okres średniowiecza i renesansu Jest to mój ulubiony czas w historii.
| Alicja napisał/a: | W ogóle to mi się przypomniało, że kiedyś próbowaliśmy ustalić co to za budowla na zdjęciu na dalszym planie... i chyba nie ustaliliśmy.
Obrazek
Może to ten kościół św. Jerzego, skoro to na Ostrowie Tumskim? Wiem, że to nie w temacie, ale nie mogłam się postrzymać |
W temacie, jak najbardziej. Z tego co widzę to jest właśnie ten kościół.
Teraz kolejna galeria, mapy:
-współczesna z naniesionymi punktami z trzech analizowanych map wymienionych dalej
-mapa: rekonstrukcja zagospodarowania przestrzennego miasta około 1520r (opracowana przez Mariana Kutznera - Studia nad początkami i rozplanowaniem miast nad środkową Odrą i dolna Wartą, tom II, Zielona Góra 1970 rok.
-mapa z czsów XVII w.
-mapa z roku 1619
oraz
-wygląd przypuszczalny tych obiektów sakralnych, rysunki pochodzą z mapy z roku 1619.
Link:
https://picasaweb.google.com/tadeuszfantom/NiznaneKoscioly |
_________________
Nie bierz życia na serio i tak nie wyjdziesz z niego żywy |
|
|
|
|
|
TadeuszFantom
Administrator
Wiek: 59
Dołączył: 18 Mar 2007
Posty: 1116
Skąd: Głogów
|
| Wysłany: 2014-01-13, 13:15
|
|
|
| Alicja napisał/a: | W ogóle to mi się przypomniało, że kiedyś próbowaliśmy ustalić co to za budowla na zdjęciu na dalszym planie... i chyba nie ustaliliśmy.
Obrazek
Może to ten kościół św. Jerzego, skoro to na Ostrowie Tumskim? Wiem, że to nie w temacie, ale nie mogłam się postrzymać |
Informacja na temat Kościoła/Kaplicy św. Jerzego:
| Cytat: |
Kościół p.w. Św. Jerzego
W pobliżu mostu odrzańskiego, przy ulicy Kamiennej drodze, wznosił się niewielki kościół św. Jerzego.
Kościółek wybudował, Henryk VII za łupy wojenne jakie zdobył w l383 r. usiłując odzyskać utraconą przez swojego ojca Wschowę.
Wg relacji , pierwotnie stała w tym miejscu stara kaplicy nazwana również imieniem św. Jerzego, jednak wielokrotnie była zalewana w czasie powodzi i z polecenia biskupa Nankera, przeniesiono ja w inne miejsce.
Kościół pw. św. Jerzego, patrona rycerzy, był dwunanwowy, trzyprzęsłowy i zbudowany z kamienia. posiadał okrągłą wieżę, która znajdowała się po jego wschodniej stronie. Jej dolna część była jeszcze widoczna na początku XX wieku. Kościół zwieńczony był wysokim dachem. Wieża w świątyni katolickiej po stronie wschodniej stanowi rzadkość. Tu jednak miała znaczenie obronne. Ponieważ kościół znajdował się przy moście na Odrze, wieża była miejscem, skąd można było prowadzić obronę mostu przed nieprzyjacielem.
Kościół ten uległ zniszczeniu podczas pożaru miasta w l488 r. W niedługim czasie świątynie odbudowano. Ponownie został zniszczony w 1741r. w czasie oblężenia Głogowa przez Pruskaów i odbudowany dwa lata później. Podczas wojny siedmioletniej (1756 - 1763) zamieniono go na skład soli. Mury świątyni przetrwały do początku XX w. Rozebrano je w czasie budowy nowego mostu przez Odrę w 1917r.
Andrzej Malinowski |
źródło:
http://www.glogow.pl/tzg/...iol_jerzego.htm
Oprócz tego dodam jeszcze kilka zdjęć kaplicy/kościoła św. Jerzego.[/quote]
grafika-panorama z 1780.jpg
|
 |
| Plik ściągnięto 19445 raz(y) 17,16 KB |
A-klasztor Franciszkanów i kość. św Stanisława.jpg
|
 |
| Plik ściągnięto 111 raz(y) 57,68 KB |
Most po przebudowie ok.1904r.jpg
|
 |
| Plik ściągnięto 118 raz(y) 82,96 KB |
|
_________________
Nie bierz życia na serio i tak nie wyjdziesz z niego żywy |
|
|
|
|
|
Alicja
Administrator
Wiek: 44
Dołączyła: 10 Lis 2007
Posty: 1887
Skąd: Głogów-Kopernik
|
| Wysłany: 2014-01-13, 21:08
|
|
|
| TadeuszFantom napisał/a: | Alicja napisał/a:
W ogóle to mi się przypomniało, że kiedyś próbowaliśmy ustalić co to za budowla na zdjęciu na dalszym planie... i chyba nie ustaliliśmy.
Obrazek
Może to ten kościół św. Jerzego, skoro to na Ostrowie Tumskim? Wiem, że to nie w temacie, ale nie mogłam się postrzymać
W temacie, jak najbardziej. Z tego co widzę to jest właśnie ten kościół. |
No ja właśnie mam wątpliwości...
| Cytat: | | Wieża w świątyni katolickiej po stronie wschodniej stanowi rzadkość. Tu jednak miała znaczenie obronne. Ponieważ kościół znajdował się przy moście na Odrze, wieża była miejscem, skąd można było prowadzić obronę mostu przed nieprzyjacielem. |
...właśnie miałam pisać o tej wieży, bo ten widok, który wkleiłam wg mnie nie pasuje do tego wschodniego usytuowania... moim zdaniem to widok w stronę mostu (na panoramie odległość od rzeki wydaje się niewielka) chyba że rycina, którą Ty wkleiłeś jest przekłamana, w sensie że autor się machnął |
|
|
|
|
|
TadeuszFantom
Administrator
Wiek: 59
Dołączył: 18 Mar 2007
Posty: 1116
Skąd: Głogów
|
| Wysłany: 2014-01-25, 18:46
|
|
|
Na początek kościół grodowy drugi, przypuszczalnie pod wezwaniem św. Bartłomieja (w Kronice Polskiej" jest napisane, że mieszkańcy Głogowa zgromadzili się w kościele z okazji święta św. Bartłomieja co można interpretować, że był pod wezwaniem tego patrona. Był to wtorek, św. Bartłomiej nie był szczególnie świętowany w naszym regionie więc z dużą dozą prawdopodobieństwa można przypuszczać, że był patronem kościoła grodowego).
Drugi kościół grodowy wybudowano przypuszczalnie w drugiej połowie XII w. po zniszczeniu pierwszego (przypuszcza się, że po 1157r.). Z oceny fundamentów widać, że był prostszej konstrukcji, o dwa metry krótszy (nieco ponad 17 metrów) i miał grubsze mury niż pierwszy.
Dlaczego był mniejszy i dlaczego miał grubsze mury to można jedynie spekulować. Konstrukcja z łupków kamiennych oraz kamieni otoczaków łączone zaprawą wapienną, lico zewnętrzne pokryte gładzonymi kamieniami. Od środka prawdopodobnie ściany jedynie wygładzone i otynkowane zaprawą wapienną, według pewnych danych archeologicznych pokryte polichromia. Nic nie wiadomo na temat sklepienia a jeśli ściany były tynkowane a nie pokryte kamieniem gładzonym to można hipotetycznie założyć, że miał strop z belek drewnianych pokrytych (pomalowanych) wapnem (zaprawą wapienną). Konstrukcja jednonawowa - halowa z półkolistą absyda od strony wschodniej, orientowany (tradycyjnie wschód - ołtarz). Czas jej zbudowania to druga polowa XII w., nie wiadomo dokładnie kiedy, rozebrany około polowy XIII w. ze względu na budowę nowej Kolegiaty. Stanowił on też kolegiatę, poświadczone to jest w dokumencie 1218r. czyli przed budową nowej, trójnawowej Kolegiaty. Podobny kościół jest w Siewierzu, dobry opis i zdjęcia są na stronie:
http://www.lucivo.pl/2013/02/siewierz.html
Poniżej rysunek drugiego kościoła grodowego który wykonałem w oparciu o analizę fundamentów i w ten sposób ustaleniu przybliżonych rozmiarów oraz o dane innych podobnych świątyń.
drugi-kolor.jpg
|
 |
| Plik ściągnięto 81 raz(y) 138,64 KB |
|
_________________
Nie bierz życia na serio i tak nie wyjdziesz z niego żywy |
|
|
|
|
|
TadeuszFantom
Administrator
Wiek: 59
Dołączył: 18 Mar 2007
Posty: 1116
Skąd: Głogów
|
| Wysłany: 2014-01-26, 13:53
|
|
|
Pierwszy murowany kościół w Głogowie - pierwsza Kolegiata
Historia kościoła na Ostrowiu Tumskim w Głogowie może swoje początki mieć z powstaniem grodu państwowego założonego za czasów Mieszka I pod koniec X w. n.e, niestety nie ma żadnych danych archeologicznych ani źródłowych na ten temat. Jednak trudno sobie wyobrazić gród obronny we władaniu świeżo upieczonego księcia chrześcijańskiego w którym by nie było świątyni manifestującej nową religię na terenie gdzie większość mieszkańców wyznawało pogańskie wierzenia.. Za czasów panowania księcia Bolesława Chrobrego jest nie wykluczone, że przez teren głogowski przebiegał szlak pielgrzymki cesarza Ottona III wraz z Bolesławem I do Gniezna w 1000 roku naszej ery. Istnieje nawet hipoteza, że w tym to grodzie mógł odbyć się popas orszaku cesarskiego.
Wagę obronną Głogowa i jego znaczenie militarne można ocenić w wzmiankowaniu o nim we wczesnych kronikach Thietmara, Kosmasa czy też "Galla" Anonima opisujących kampanie zbrojne w młodości państwa polskiego.
Jak wyglądać mógł ówczesny, hipotetyczny kościół, zapewne miał konstrukcję drewnianą, zrębową i nie różnił się od głównego zabudowania grodu, pewnie był wielkości palatium możnowładcy panującego w tym grodzie.
W "Kronice Polskiej" po raz pierwszy zostaje wymieniony kościół, gdzie w roku 1109, 24 sierpnia mieszkańcy grodu zgromadzili się uświęcając dzień św. Bartłomieja. Jako, że według kalendarza był to wtorek a św. Bartłomiej nie należał do patronów szczególnie świętowanych w naszym regionie można wywnioskować, że był patronem lokalnej parafii i co za tym idzie kościoła. Świątynia ówczesna przypuszczalnie miała jeszcze konstrukcje drewnianą, trudno sobie wyobrazić aby w Głogowie, który nie był szczególnym ośrodkiem kultu religijnego czy misyjnego oraz jako osady nie będącej bardzo ważnym miejscem władzy zbudowano kościół murowany. Na terenach Polski w okresie X do XI wieku murowane świątynie należały do rzadkości.
Z dużą dozą prawdopodobieństwa za to można uznać, że taka świątynia jako murowany kościół została wybudowana w pierwszej połowie XII w. co jest nawet pośrednio udokumentowane w późniejszych kronikach, że decyzja o powstaniu Kolegiaty zapadła w roku 1120 jako nagroda za bohaterską obronę grodu w roku 1109. (można przypuszczać, że rozpoczęto niezwłocznie budowę).
Wcześniejsze datowanie murowanej budowli w oparciu o odkryte pozostałości fragmentów fundamentu moim zdaniem jest zbyt optymistyczne, na naszych terenach kamienne czy ceglane kościoły należały do rzadkości i występowały jedynie w ważnych ośrodkach administracyjnych czy też religijnych.
Jak wyglądał ten pierwszy murowany kościół.
Był konstrukcji halowej orientowanej (wschód - zachód), prezbiterium w postaci półokrągłej apsydy (średnica zewnętrzna około 9m) było tradycyjnie od strony wschodniej, od strony zachodniej są pozostałości fundamentów o rozmiarach 4,4m X 4m, wieży lub kruchty. Korpus główny pod postacią prostokątnej hali miał rozmiary zewnętrzne około: 15m X 10m. Mury o szerokości ok. 1 m zostały zbudowane z kamieni polnych i łupanych łączonych zaprawą wapienną, zewnętrzne lica ścian wykonano z obciosanych kostek granitowych na gładko. Wnętrze ścian wygładzone i otynkowane zaprawą wapienną (znaleziono pozostałości tynku z polichromiami).
Strop nie wiadomo jak wyglądał, mógł być kamienny - kolebkowy lub płaski drewniany z belek drewnianych. Oceniając wykonanie wykończeń wnętrza można przypuszczać, że sufit mógł być z drewnianych belek, bo czy oszczędzając na kamiennych licach wnętrza pokuszono by się o wykonanie kamiennych sklepień z gładzonych i ukształtowanych regularnie kamieni? Nie wiadomo czy posiadał emporę.
Nie wiadomo czy była pod wezwaniem św. Bartłomieja czy też innego patrona.
Jej zniszczenie przypuszczalnie mogło nastąpić w w czasie najazdu Fryderyka Barbarossy na Polskę, kiedy to cały niemal gród został spalony w roku 1157.
Poniżej hipotetyczny wygląd świątyni w moim wykonaniu, w wersjach z wieżą oraz na dole z kruchtami, dwóch rodzajów:
-niskiej, parterowej
-wysokiej, piętrowej
Liniki przydatne:
http://sit.glogow.pl/GEZN/karta.asp?ID=202
http://www.kolegiata.com....ria-kolegiaty-2
http://www.glogow.pl/tzg/...iol_grodowy.htm
http://www.glogow.pl/ezg/...skim_w_Głogowie
http://www.glogow.pl/tzg/historie/kolegiata.htm
pierwszy-caly-kolor-opis1.jpg
|
 |
| Plik ściągnięto 81 raz(y) 241,44 KB |
|
_________________
Nie bierz życia na serio i tak nie wyjdziesz z niego żywy |
|
|
|
|
|
|
|
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Nie możesz załączać plików na tym forum
Możesz ściągać załączniki na tym forum
|
Dodaj temat do Ulubionych
Wersja do druku
|
| |
Kontakt
Szukaj
Użytkownicy
Grupy
Rejestracja
Zaloguj
