[demiane]

Ciekawostka z okresu likwidacji twierdzy
Artykuł w Niederschlesischer Anzeiger z dnia 2.04.1903, czyli wydanej w dzień po opisanym zdarzeniu, tak doniosłym dla naszego miasta

Z braku czasu, muszę tłumaczyć i zamieszczać na raty
Dziś cz.1



"Ku rozwojowi głogowskiego miasta
Podpisanie umowy między agencją mienia wojskowego [w oryginale „skarb wojskowy” ale chyba „agencja mienia” znaczenie lepiej pasuje] a miastem Głogów, dotyczącej zakupu przeznaczonych przez wspomnianą agencję do przewłaszczenia terenów twierdzy, odbyło się dziś przed południem o godzinie 11 w sali posiedzeń magistratu tutejszego ratusza. Ponieważ był to fakt dla miasta ważny i doniosły, budynek ratusza został na tę okazję udekorowany flagami. Dokładnie o 11 z wojskową punktualnością pojawili się zastępca wspomnianej agencji mienia w ratuszu – komendant miasta, pan pułkownik Protzen w towarzystwie oficera inżynieryjnego, pana majora Erpf’a oraz zastępcy majora placu, komendanta garnizonu z 58 pp pana oberlejtnanta Roetscher’a. Po szczegółowym omówieniu pojedynczych warunków umowy, kontrakt kupna podpisali w imieniu miasta panowie burmistrz dr. Soetbeer, syndyk Jahn, i miejski radca budowlany Uhlig a ze strony administracji wojskowej – panowie komendant miasta pułkownik Protzen oraz oficer inżynieryjny major Erpf. Następnie wspomniani przedstawiciele władz wojskowych i administracji miejskiej w dwóch powozach udali się na tereny twierdzy, gdzie oficjalnie komendant miasta Protzen przekazał te tereny na ręce przedstawiciela miasta burmistrza Soetbeera. Eskapada rozpoczęła się najpierw na Szańcu Brzostowskim, po przekazaniu którego, udała się do Bramy Wrocławskiej przy której przekazano obszar twierdzy rozciągający się aż do Bramy Pruskiej. Następnie przy Bramie Pruskiej zostały przekazane tereny w kierunku Odry oraz, na koniec, teren ulicy wojskowej wraz z całym terenem usytuowanym przy rzece."

cdn
[kiedyś ]

[Eulenburg]

Bardzo fajna relacja! A ten radca miejski Uhlig to nie czasem ten od "Uhlig's Berg" koło dawnego szpitala?

[demiane]

[demiane]

cz.2
[i nieostatnia]

O godź. 12.30 wspomniani reprezentanci miasta oraz administracji wojskowej spotkali się na skromnym śniadaniu w Białej Sali w ratuszu ze zgormadzonymi członkami magistratu oraz rady miejskiej. Przy śniadaniu swą przemowę miał burmistrz dr Soetbeer, który między innymi wspomniał że „w tym roku nastała bardzo piękna wiosna, co ostatnio rzadko się zdarza. Ale dodatkowo bardzo szczególny sens dla głogowskiego miasta ma sprawa, na którą tak długo oczekiwana wiosna przyniesie rozbudowę miasta. Zimą miasto także nie było bezczynne. Wtedy 17 listopada 1902 wbito pierwszy szpadel przy Bramie Pruskiej w obecności wyższych władz wojskowych a zwłaszcza w szczególności komendanta miasta pana pułkownika Protzen’a. 25 lutego tego roku, dzięki inżynierskiemu kunsztowi naszych pionierów oba łuki Bramy Pruskiej zburzono i w przeciągu miesiąca ostatnie po niej ślady usunięto. Nastąpiło rozpoczęcie przedłużania Wingenstrasse oraz Bahnhofstrasse. Były to wtedy tylko pierwsze kroki przygotowawcze; obecnie rozbudowa miasta trwa w najlepsze. Cesarz 22 marca roku bieżącego zarządził likwidację wałów fortecznych na lewym brzegu rzeki (za wyjątkiem fortyfikacji Stern) i likwidacji Szańca Brzostowskiego. W dziękczynnym telegramie, który miejskie władze wysłały do cesarza zawarte są wyrazy nadziei, że uwalnia on Głogów z dotychczasowego rozwoju ograniczonego kajdanami, oraz jest spodziewany nowy gospodarczy rozkwit i odzyskanie wcześniejszego znaczenia miasta. Od najdawniejszych czasów [dosłownie od „starożytności”] Głogów był ostoją i solidnym bastionem ducha niemieckiego. Pozostanie również dla niego, po upadku fortecy. Umowa na zakup obszaru twierdzy została dopiero co podpisana. Pułkownik Protzen w imieniu agencji mienia wojskowego oddał te tereny a ja [Soetbeer] jako reprezentant rady miejskiej je przyjąłem”. Mówca zakończył swą mowę toastem za cesarza.

Dołączam być może znane zdjęcia, ale obrazujące powyższy tekst.
Zdjęcie z 1902r dosłownie zatytułowane "Dawna Brama Pruska przed wyburzeniem w roku 1902"
Zwróćcie uwagę że pocztówka datowana jest dokładnie na 1.04.1903, czyli opisywany dzień przekazania obszarów twierdzy


Zdjęcie tuż przed wyburzeniem. Wpierw obok bramy zrobiono wyłom


Zdjęcie wykonane po 25.02.1903r. Zdjęcie zatytułowane identycznie jak artykuł w gazecie. W opisie nazwa jednostki wykonującej wyburzenie oraz sposób wykonania. Ciekawa również data 3.04.03. Czyli dzień po ukazaniu się artykułu w Niederschlesicher Anzeiger

[Wieslaw]

Ówczesny, wspominany wyżej komendant twierdzy właściwie nazywał się: Karl von Protzen (1846-1910). Zawiadywał twierdzą od kwietnia 1901 do 22 kwietnia 1905 roku. Służbę zakończył w stopniu generałmajora. Info z książki W. Maciuszczak, Twierdza Głogów. Garnizon i ludzie, Głogów 2009, s. 186.

[demiane]

Dzięki za sprostowanie
Faktycznie w gazecie pisze "Protzen".

[demiane]

Jeszcze jedno ciekawe zdjęcie wyburzonej bramy:


cz.3
Tym samym odwdzięczył się komendant miasta pan pułkownik Protzen. „Szanowni Panowie! Dziś jest dzień radości dla Głogowa i jego mieszkańców. Przekazuję wam również w imieniu moich towarzyszy nasze gratulacje oraz podziękowania że w ten dzień możemy być wspólnie z wami, przedstawicielami tego miasta. Moi panowie! Umowa sprzedaży pomiędzy miastem oraz wojskiem została dokonana, Przekazałem tereny jako przedstawiciel agencji mienia wojskowego na ręce pana burmistrza. Jest to czas o wyjątkowym znaczeniu dla Głogowa z jego zbawienną transakcją. Kiedy spojrzymy najpierw na zeszły rok hamujące rozwój miasta, to jest to czyn zadziwiający, że prawie wszystkie przeciwności które stawały na drodze likwidacji twierdzy, zostały pokonane. Moi panowie. Myślę że miasto dużo zawdzięcza –oczywiście począwszy od wspaniałomyślnej podjętej decyzji Jego Wysokości Cesarza – nie mniej niestrudzonemu, energicznemu oraz osobistemu zaangażowaniu pana burmistrza oraz całkowitej przychylności i zrozumieniu dla połączenia planów przez panów rajców.
Viribus unitis [wspólnymi siłami] obydwie głogowskie instytucje dokonały tego, że z dniem dzisiejszym nasza umowa została dokonana. I teraz, moi panowie, może Głogów wyjść na spotkanie przyszłości, może chcieć to co wcześniej nie mógł, i ponadto wyrażenie Gross Glogau może nabrać teraz szerszego znaczenia. Jest to moim najserdeczniejszym życzeniem”. Mówca zakończył mowę toastem do magistratu i rajców miejskich miasta Głogowa.
Następnie wstał zastępujący zwierzchnika pan Hoffmeister, który przedstawicielom wojska złożył podziękowania od miasta za ich zrozumienie/ustępstwo na rzecz rozszerzenia miasta i wzniósł toast ku obecnym przedstawicielom wojska – panom pułkownikowi Protzenowi, majorowi Erpfowi i porucznikowi Roetscherowi. Po tym burmistrz Soetbeer wzniósł toast za komisję powołaną do rozszerzenia miasta oraz podziękował w imieniu bankiera Landsberga w szczególności za wybitne zasługi radcy miejskiemu Uhligowi. Ten z kolei wzniósł toast ku oficerowi inżynieryjnemu majorowi Erpfowi, również za wybitne zasługi w kwestii rozszerzania miasta. Po tym zakończono cały szereg toastów

Kilka zdjęć z przedłużania Wingenstrasse. Kartka zatytułowana identycznie jak artykuł w gazecie

źródło: www.dolny.slask.org.pl

[Yedyny]

Swietny material, prosto ze źrodla, a nie z ktorejs tam kopii. Damiane nominowany za bezinteresowna pomoc do Zlotego Biletu :)

[demiane]

He he
Dzięki Yedyny za nominację
Ale w tej bezinteresowności nie widziałeś jeszcze rachunku jaki wystawiłem

[demiane]

część 4 - ostatnia
"Na dzisiejszym posiedzeniu rady miejskiej przewodniczący rady Hoffmeister odczytał treść informacji zawartych w rozporządzeniu cesarza dotyczącym likwidacji obwarowań miejskich w Głogowie oraz treść dziękczynnego telegramu do cesarza. Jednocześnie pan Hoffmeister odczytał list od prezydenta władz w Legnicy, barona von Seherr-Thoss, który najserdeczniej pogratulował sukcesu w pokonywaniu ograniczeń w okręgu.
Po tym zabrał głos burmistrz dr Soetbeer podsumowując że dzisiaj umowa o zakup przewłaszczonych terenów twierdzy uwarunkowana od pozwolenia Ministerstwa Wojny oraz władz okręgowych w Legnicy, odbyła się perfekcyjnie oraz że po tym dokonano formalnego przekazania miastu terenu twierdzy. Burmistrz zakomunikował jeszcze że zawarta dzisiaj przez radę miejską umowa przed 30 kwietnia 1902 zatwierdziła tymczasową umowę [następną] będąca dopełnieniem oraz uzupełnieniem, ale w żaden sposób nie pociągającą za sobą żadnych dodatkowych zobowiązań dla miasta. Jedynie miasto w odniesieniu do kolei żelaznej, przejęło kilka obowiązków utrzymywania terenu wybrzeża Odry, jednak nie będących związanymi z powodu nabycia tych terenów ze strony miasta. Na koniec umowa zawiera pewne - nie wnoszące jednak wiele - zwolnienie z wypełniania tych obowiązków, w przypadku rozebrania Bramy Wrocławskiej, co jest w interesie bezpieczeństwa.
[Wytłuszczonym drukiem]
Rada miejska zdecydowała następnie zgodzić na wniosek magistratu na debatę o umowie dotyczącą zakupu wywłaszczonych terenów twierdzy.

Królewska komendantura ogłosiła co następuje:
Zgodnie z najwyższym rozkazem z dnia 22 bieżącego miesiąca, wały miejskie Głogowa na lewym brzegu rzeki – za wyłączeniem Fortu Stern leżącego pomiędzy górną Odrą a Bramą Wrocławską – takie jak Szaniec Brzostowski zostaną opuszczone; tereny te będą od dnia dzisiejszego dnia chronionym rejonem jeszcze tylko do momentu istnienia stałych robót fortyfikacyjnych.
Rejestr rejonu oraz plan będą uregulowane i wkrótce zostaną wniesione uwagi do ich interpretacji.
Osoby, które wcześniej interesowały się nową granicą obszaru, mogą w biurze dla interesantów dla fortecy znajdującego się na ulicy Kasernenstrasse 18a, zobaczyć zaprojektowany plan."

Na tym artykuł się kończy. Ciekawe dodatkowe informacje na ten temat można znaleźć tu: http://www.glogow.pl/twierdza/xx.htm

Zdjęcie Sali Białej, w której odbyły się uroczystości. Źródło (podobnie jak pozostałe zdjęcia): internet

[Eulenburg]

Nieprawdopodobne, że czterdzieści dwa lata później Glogau praktycznie przestał istnieć.....

[Alicja]

[demiane]

[Alicja]

[demiane]